भैरहवा, १२ असोज ।
आयातमा रोक लागेको भारतीय कुखुरा सस्तो भएपछि नेपालमा अवैध आयात बढेको छ । सीमा निगरानीका लागि खटिएका सुरक्षा निकायको सुरक्षा बार सहजै तोडेलर कुखुरा भित्रिन थालेपछि त्यसलाई रोक्न किसानहरु आफै लागेका छन् ।
अहिले भारतमा जिउँदो कुखुराको मूल्य भारतीय १२८ र मासुको मूल्य १५० रुपैयाँ मात्रै छ । नेपालमा जिउँदो कुखुरा २७० र मासुको मूल्य ४२० रुपैयाँ पर्छ । मूल्यमा ठूलो अन्तर भएपछि रुपन्देही, कपिलवस्तु र पश्चिम नवलपरासीका नाकाबाट अवैध तस्करी बढेको छ ।
अझ नाकामा खुकुलो निगरानी र सामान्य जरिवाना तिरेर छानबीन बिनै तस्करहरु छुटिरहेकाले अवैध आयात बढिरहेको पशु क्वारेन्टाइन चेक पोष्ट बेलहियाका प्रमुख सन्तोष यादवले बताए । अवैध आयात बढेपछि मारमा परेका सीमावर्ती जिल्लाका कुखुरापालक किसान अहिले तस्करी रोक्न आफै सक्रिय भएका छन् । गएको आइतबार रुपन्देहीको मर्चवार क्षेत्रबाट तस्करी भइरहेको साढे ३ सय किलो कुखुरासहित सवारीसाधन र ३ जना व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिई किसानहरुले प्रहरीलाई बुझाएका छन् । ठाउँठाउँमा प्रहरीको निगरानी भए पनि कुखुरा तस्करी प्रहरीको छेकाबारबाट सजिलै उम्किरहेको किसानहरुको गुनासो छ ।
प्रहरीले कडाइ गरे तस्करी सजिलै रोकिने किसानहरु बताउँछन् । गएको २ महिनामा नवलपरासी पश्चिम, कपिलबस्तु र रुपन्देहीका पशु क्वारेन्टाइन कार्यालयले भारतबाट तस्करी भएको ५ हजार बढी किलो मासु नष्ट गरेको छ । ७ हजार ५ सय २० गोटा कुखुराका चल्ला र करिब २ हजार किलो माछा नष्ट गरेको पशु क्वारेन्टाइन कार्यालयका प्रमुख वरिष्ठ पशु चिकित्सक भक्त न्यूरेले जानकारी दिए ।
छ्यापछ्यापती भारतीय कुखुरा बजारमा पाइन थालेपछि नेपाली कुखुरापालक किसान मारमा परेका छन् । सुरक्षा निकायको आँखा छलेर अवैध कुखुरा आइरहे पनि सीमा निगरानीका लागि खासै पहल हुन सकेको छैन् । सीमा निगरानीका लागि सशस्त्र प्रहरी पहिलो बारका रुपमा नाकामा तैनाथ छ । ठाउँठाउँमा जनपथ प्रहरीको पनि उपस्थिति छ । तर, सुरक्षा बार तोडेर नाकामा तस्करी भइरहको छ । सीमा नजिकै रहेका कुखुरापालक किसानको अभिलेख छैन । न त खोलिएका फार्म र मासु पसलहरु दर्ता नै छन् । त्यस्ता व्यापारीले किसानका नाममा भारतीय कुखुरा तस्करी गर्ने गरेको तथ्य फेला परेको छ ।
बर्डफ्लूको उच्च जोखिमका कारण भारतबाट कुखुरा र पक्षीजन्य वस्तु आयातमा प्रतिबन्ध छ । तथ्यांकअनुसार कुखुराको मासुमा मुलुक आत्मनिर्भर भनिए पनि सीमावर्ती बजारहरुमा भारतीय कुखुराको मासु विक्री भइरहेको छ ।
कुखुरा विक्रीका लागि स्वस्थकर प्रमाणपत्र आवश्यक पर्छ । तस्करी भइरहेका कुखुराको नेपालका पशु चिकित्सकहरुले स्वस्थकर प्रमाणपत्र जारी गर्ने गरेको पाइए पनि कारवाही भएको छैन् । ब्रोईलर कुखुरामा सरकारले कुनै अनुदान दिँदैन, बीमा कम्पनीले बीमा गर्न मान्दैनन्, दाना, ब्रिड र बैंक कर्जा महंगो छ जसले गर्दा किसानको उत्पादन लागत बढिरहेको छ ।
