भैरहवा, २९ फागुन ।
...gif)
यो रुपन्देहीको भैरहवास्थित बहिरा बाल माध्यामिक विद्यालय हो । यो लुम्बिनी प्रदेशको एक मात्र बाल बहिरा विद्यालय हो । २०३२ सालमा सिद्धार्थनगर नगरपालिका वडा नम्बर २ पञ्चवाटिकामा रहेको विद्यालयमा नेपाल तथा भारतका विभिन्न स्थानबाट विद्यार्थीहरु अध्ययन गर्न आउने गरेका छन् ।
यस विद्यालयमा नेपाल अधिराज्यका ३३ जिल्ला र भारतका विभिन्न जिल्लाका गरी २४० जनाले अध्ययन गर्ने गरेका छन् । सुनाईमा अपांगता भएका बालबालिकाहरुले अध्ययन गरिरहेका छन् ।
विद्यालयले बुटवल तथा भैरहवा आसपासबाट आउने विद्यार्थीहरुका लागि बसको सुविधा रहेको छ भने जिल्लाबाहिरका विद्यार्थीहरुका लागि छात्राबासको सुविधा रहेको छ ।
२४० जना विद्यार्थीमध्ये १२१ जना विद्यार्थीहरुले आवासीय सुविधा लिइरहेका छन् । यस विद्यालयमा अध्ययन गराउने शिक्षकशिक्षिका भने बहुभाषिक रहेका छन् । बहुभाषिक शिक्षक बनाउनका लागि विद्यालयले ठूलो लगानी गरेको छ । शिक्षकशिक्षिकाहरुलाई सांकेतिक भाषाको विषय अनुरुपको तालिम दिएर पठनपाठनमा पठाउने गरिएको विद्यालयका प्राचार्य भिम बहादुर थापाले जानकारी दिए ।
तर, विद्यालयमा स्थायी दरबन्दी नहुँदा विद्यालयले समयसमयमा ठूलो समस्या झेल्नु परेको प्राचार्य थापाले जानकारी दिए । ‘बहुभाषिक शिक्षकलाई दुई÷तीन वर्ष लगाएर सांकेतिक भाषाको तालिम दिएर शिक्षक तयार बनायो, स्थायी दरबन्दी नहुँदा सरकारी अवसर पाए विद्यालय छाडेर फ्याट्ट जाने प्रचलन छ, प्राचार्य थापाले भने, ‘यसले हामीलाई निकै समस्यामा पारेको छ ।’
थापाका अनुसार सरकारले यस विद्यालयमा शिक्षकको स्थायी दरबन्दीको व्यवस्था मिलाउन सके शिक्षणलाई थप प्रभावकारी बनाउन टेवा पुग्ने थियो ।
विद्यालयमा शिक्षकको दरबन्दी अभावसँगै भौतिक पूर्वाधारको पनि अभाव रहेको छ । शिक्षा गुणस्तरीय भए पनि पूर्वाधारको कमीका कारण आफूहरु समस्यामा परेको उनको भनाइ छ । पूरानो भवनहरु जीर्ण बन्दै गएको कारण एउटा कक्षा कोठालाई बीचबाट बारेर एउटै कोठामा दुईवटा कक्षा सञ्चालन भइरहेका छन् ।
कक्षाकोठाको अभावमा विज्ञान प्रयोगशाला र पुस्तकालय एउटै कक्षाकोठामा सञ्चालनमा छन् । विद्यालयको पुरानो भवन अत्यन्तै दयनीय अवस्थामा छ । यस्तो अवस्थामा पनि यहाँका बालबालिकाहरुले नेपाल सरकारले निर्धारण गरे अनुसारको पाठ्यक्रम, सांकेतिक भाषा, डिजिटल प्रविधिको सहायतामा अध्ययन गरिरहेका छन् । सुन्न नसक्ने भए पनि यसरी यसरी डिजिटल प्रविधिबाट दृष्य हेरेर पढ्न लेख्न र सिक्न पाउँदा त्यहाका विद्यार्थीहरु भने उत्साहित बनेका छन् । प्राविधिक शिक्षाको लागि हरेक विषयगत शिक्षकलाई एक/एक वटा ल्यापटप पनि उपलब्ध गराएर शिक्षामा थप गुणस्तर ल्याउने प्रयासमा विद्यालय रहेको प्राचार्य थापाले बताए ।
विद्यालयले यस वर्षबाट कृषिलाई मध्यनजर गर्दै बाली विज्ञान कक्षा सञ्चालनमा ल्याएको छ । अहिले कक्षा ११ मा सुरु गरिएको बाली विज्ञान विषय लिएका विद्यार्थीहरुले फलफूल, तरकारी लगाएका छन् । सीपमूलक शिक्षामा जोड दिने उद्देश्यले विद्यार्थीहरुलाई बाली विज्ञानबारे थुपै्र सीपहरु सिकाइने गरिएको छ । यहाँबाट पढेर निस्केपछि केही सीप लिएर आत्मनिर्भर बनुन भन्ने हेतुले बाली विज्ञान कक्षा सुचारु गरिएको प्राचार्य थापाले जानकारी दिए ।
विद्यालयमा एक विद्यालय एक नर्स अन्तर्गत रहेर नर्सको पनि दरबन्दी रहेको छ । तर, त्यहाँ कार्यरत नर्सले स्थायी सेवामा नाम निकालेर गएपछि अहिले उक्त पद पनि खाली रहेको छ । विद्यालयले स्वास्थ्य पढाउने शिक्षिकालाई उक्त कार्यका लागि जिम्मेवारी दिएको छ ।
विद्यालयमा हरेक शुक्रबार अतिरिक्त कार्यक्रम गदै नृत्य, शब्द ज्ञान, शारीरिक विकासको लागि खेलकुद, मनोरञ्जनात्मक कार्यक्रम गराउदै आएको छ । यहाँ अध्यनरत सबै बालबालिकाको लागि निःशुल्क बस सेवासहित शैक्षिक सामग्री उपलब्ध गराउँदै आएको छ । छात्राबासको सुविधा लिएका सम्पूर्ण छात्रछात्राहरुलाई नेपाल सरकारले दिदै आएको छ । छात्रवृत्तिको रकमबाट व्यवस्थापन गर्दै आएको विद्यालयले जनाएको छ ।
यहाँ अध्ययनरत सबै बालबालिकाको लागि निःशुल्क बस सेवासहित शैक्षिक सामग्री उपलब्ध गराउँदै आएको छ । छात्राबासको सुविधा लिएका सम्पूर्ण छात्रछात्राहरुलाई नेपाल सरकारले दिदै आएको छ । छात्रवृत्तिको रकमबाट व्यवस्थापन गर्दै आएको विद्यालयले जनाएको छ ।
फरक क्षमता भएका बाल बहिरा विद्यालयका कक्षा ८ देखि १२ सम्मको नतिजा शतप्रतिशत आएको विद्यालयका प्राचार्य थापाले जानकारी दिए । सिद्धार्थनगर नगरपालिका वडा नम्बर २ का वडाअध्यक्ष छेदीलाल श्रीवास्तवले लुम्बिनी प्रदेशमै एउटा मात्र बहिरा बाल बिद्यालयको भौतिक तथा शैक्षिक सुधारका लागि तीनै तहका सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने बताए । उनले विद्यालयको भौतिक तथा शैक्षिक सुधारका लागि आफूले वडाबाट भने सक्दो सहयोग गर्दै आएको बताए ।
