परासी, १३ पुस । 
नेपाली गण्डक नहरमा पानी आएपछि हिउँदेबाली सिँचाई गर्न किसानलाई सहज भएको छ । हिँउदे बाली सिँचाईका लागि भारतीय पक्षले गण्डक नहरमा पानी छोडेपछि गहुँ मसुरो तोरी, आलु लगायतका तरकारी बाली सिँचाई गर्न किसानहरुलाई निकै सहज भएको बताउँछन् । नेपाल–भारत गण्डक सम्झौता अनुसार पानी नेपालको भएपनि पानीमाथि कब्जा भने भारतीय पक्षको रहेकाले उनीहरुसंग सिजनल खेती सिँचाईका लागि नेपाली नहरमा पानी छोडन आग्रह गरिदै आइएको छ ।

प्रत्येक वर्ष भारतीय पक्षले नेपाली नहरमा ढिलो पानी छोड्दै आएकाले नेपाली किसानहरु सिँचाईका बेला नहरमा पानी नपाउँदा चर्काे शुल्क तिरेर बोरिङ्गबाट खेत सिँचाई गर्दै झन्झट व्यवहोर्दै आएका थिए । तर यस वर्ष नेपाल गण्डक पश्चिम नहर सिँचाई व्यवस्थापन कार्यालय र जल उपभोक्ता समिति नवलपरासीको पहलमा भारतीय पक्षले भारतीय नहर भन्दा छिटो नेपाली गण्डक नहरमा पानी छोडेको कार्यालय प्रमुख रन्धीर कुमार शाहले जानकारी दिए । कार्यालय प्रमुख शाहले भने, ‘हाम्रो अनुरोधमा भारतीय पक्षले नहरमा गत मंसिर २६ गते नै पानी छोड्यो जसले यहाँका किसानहरुलाई सिँचाई गर्न निकै सहजता भएको छ ।
पानी मुल नहर, शाखा र माइनरहरुमा पानी पुगे पनि खेत लेबलका अधिकांश संरचनाहरु ध्वस्त र बिग्रिएकाले खेतमै पानी पुग्न सकेको छैन । यस्तो संरचनाहरुको मर्मतसम्भारका लागि कार्यालय लागिपरेको र यसतर्फ सम्बन्धित पालिका र किसानहरुको पनि ध्यान पुग्न जरुरी रहेको प्रमुख शाहले आग्रह गरे । जुन क्षेत्रको खेतमै नहरको पानी पुगेको छैन त्यस क्षेत्रको नहर, शाखा र माईनरमा पानी पुगेकोमा किसानहरु पम्पिङ्गसेटबाट पानी तानी खेत सिँचाई गरिरहेको कार्यालयले जनाएको छ ।

यस नहरले बर्दघाट, रामग्राम गरी २ नगरपालिका र सुस्ता, प्रतापपुर, सरावल, पाल्हीनन्दन गरी ४ गाउँपालिकाको कुल १० हजार ३ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा सिँचाई हुँदै आएको छ । यस गण्डक कमाण्ड क्षेत्रमा पुर्वदेखि पश्चिमसम्म ३२ किलोमिटर लामो १ वटा मुल नहर, ३ वटा शाखा नहर, ६ वटा माईनर नहर, २६ वटा एमसी, ६ वटा एस एफ डि र १६२ वटा एमएसडी रहेको छ ।  
यसबाहेक खेतमा सजिलै पानी पुग्ने गरी सयांैको संख्यामा नाला कुलोहरु पनि छन् तर अधिकांश खेत लेबलका संरचनाहरु ध्वस्त भएका र अधिकांश किसानहरु आफै कुलोनालो मिची खेत बनाइसकेकाले खेतमा नहरको पानी पुग्न नसकेको जल उपभोक्ताका अध्यक्ष हैदर अलि मोमिनले जानकारी दिए ।

विगत लामो समयदेखि नहरको वृहद सरसफाई तथा मर्मतसम्भार नभएको र नहरका गेट, साईफन, कुलो लगायतका संरचनाहरु जीर्ण भएर भत्किएकाले नहरमा आवश्यक मात्रामा पानी नआउने कारणले खेतको सिँचाईबाट किसानहरु व्ञ्चित हुने गर्दथे । तर यस वर्षदेखि नहरमा वृहद सरसफाई र मर्मतसम्भारको कार्यले नहरमा भरपुर पानी आएपछि किसानहरु हर्षित भई सिँचाई गरिरहेका छन् ।

नेपाल सरकारले ६० करोड रुपैयाँको बजेटमा गत वर्षदेखि नेपाल गण्डक पश्चिम नहर सिँचाई प्रणालीलाई व्यस्थित गर्दै नहरको वृहद सरसफाई तथा मर्मतसम्भार कार्य गरिरहेको कार्यालयले जनाएको छ ।

यता कार्यालयले, विभिन्न पालिका तथा स्थानीयहरुलाई गाउँघरको ढल नहरमा नमिसाउन र फोहर नफाल्न आग्रह गरेको छ । नहरमा ढल मिसाउँदा र फोहार फाल्दा नहरको गेट थुनिएर जाने उता किसानहरु सिँचाई गर्दा खेतमा फोहोर र ढलका सायनयुक्त पानी पुग्नेले बालनाली उत्पादनमा हस आउने गर्दछ । त्यस्तै कार्यालयले नहरलाई जथाभावी नकाटन र कुलो नमिच्न आग्रह गरेको छ ।